ადრებრინჯაოს ხანის კულტურული თანმიმდევრობა: ახალი გამოკვლევები ადიგენის მუნიციპალიტეტში (სამცხის რეგიონი, სამხრეთ-დასავლეთ საქართველოში)
DOI:
https://doi.org/10.55804/TSU-ti-1/Chilingarashviliსაკვანძო სიტყვები:
ადრებრინჯაოს ხანა, კულტურული თანმიმდევრობა, ადიგენის მუნიციპალიტეტიანოტაცია
უკანასკნელ წლებში, სამცხეში წარმოებული არქეოლოგიური კვლვებით ბევრი საყურადღებო სიახლე წარმოჩინდა. ერთი მხრივ, ახალმა აღმოჩენებმა გაზარდა ჩვენი ცოდნა რეგიონის, და ზოგადად, კავკასიის პრეისტორიის შესახებ. თუმცა, მეორე მხრივ, გააჩინა ახალი კითხვები, რაც არანაკლებ მნიშვნელოვან საკითხებს სწევს წინა პლაზნე. უპირველეს ყოვლისა, ეს ეხება კულტურების თანმიმდევრობასა და მათ ურთიერთობას.ირმის რქის ნამოსახლარზე 2020 წელს დაწყებული არქეოლოგიური კვლევის შედეგად გამოვლენილია მტკვარ-არაქსისა და ბედენის კულტურების მძლავრი ფენები და მათი სტატიგრაფიული ურთიერთმიმართება. ეს საკმაოდ იშვიათი შემთხვევაა, რადგან მსგავსი სურათი საქართველოს ტერიტორიაზე სულ რამდენიმე ძეგლზე დასტურდება, ამ მხარეში კი, პირველად. მოცემული აღმოჩენა შესაძლებელს ხდის შევისწავლოთ ძვ.წ. III ათასწლეულში რეგიონში მიმდინარე სოციო-კულტურული ცვლილებები.მიუხედავად იმისა, რომ ნამოსახლარზე გამოვლენილ ამ ორ კულტურულ ფენას შორის გარკვეული ქრონოლოგიური წყვეტაა, არქეოლოგიური მონაცემები (არქიტექტურა, არტეფაქტები და სხვა) მათ შორის გარკვეულ კავშირზე მიგვითითებს, რაც ტრადიციების გაგრძელების უდავო მაჩვენებელი უნდა იყოს.
წყაროები
Bedianashvili G., Sagona C., Longford C., Matkoplishvili I., Losaberidze L., Kirkitadze G., (2019) Archaeological Investigations at the multi-period settlement of Rabati, Southwest Georgia: Preliminary Report (2016, 2018 Seasons). Ancient Near Eastern Studies. Vol. 56, 1-133
Bedianashvili, G., Jamieson, A., & Sagona, C. (2021). THE EARLY KURGAN PERIOD IN RABATI, GEORGIA: THE CULTURAL SEQUENCE AND A NEW SUITE OF RADIOCARBON DATES. Radiocarbon, 63(6), 1673-1713. doi:10.1017/RDC.2021.56
Chilingarashvili G., (2021 A) Archaeological Survey in Samtskhe Region - Adigeni area, Amirani, Journal of international Caucasological Research Institute, vol. XXXV, Tbilisi, 40-98 (in Georgian with English summary)
Chilingarashvili G., (2021 B) A short report on archaeological excavations conducted on Mt. Irmis Rka in Adigeni Municipality on Mt. Irmis Rka in Adigeni Municipality in 2020, Collection of short reports of archaeological excavations conducted in 2020, Tbilisi, National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia, 252-263 (in Georgian with English summary)
Chilingarashvili G., (2022) Archaeological excavations at the Irmis Rka settlement, Moambe, bulletin of the Georgian National Museum, In press
Chilingarashvili G., Perello B., (2020) A short report of archeological excavations carried out at village Toloshi in 2019. Collection of short reports of archaeological excavations conducted in 2019, Tbilisi, National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia, 386-396 (in Georgian with English summary)
Gambashidze I., (2021) Radiocarbon dates from the Orchosani settlement and the Chalcolithic/Earli bronze age chronology of Samtskhe (South-West Georgia), The Caucasus bridge Between the urban centres and in Mesopotamia and Pontic steppes in the 4th and 3rd millennium BC, Proceedings of the Caucasus conference/ Frankfurt am Main, November 28-December 1, 2018, Schriften des Archäologischen Museums Frankfurt 34, SCNELL/STEINER, 133-158
Gambashidze I., Gogochuri G., Otkhvani N., Murvanidze B., Kakhiani K., (2018) The late Chalcolithic settlement in Orchosani, Rescue Archaeology in Georgia the South Caucasus Pipeline Expansion (SCPX) Project, Tbilisi, Georgian National Museum, 146-449 (In Georgian and English)
Gambashidze O., Kvizhinadze K., Works of the Meskhet-Javakheti Expedition, Field archaeological research in 1978s, Tbilisi, “Metsniereba” 57-64 (in Russian)
Japaridze O., Kikvidze I., Avalishvili G., Tsereteli A., (1981) Results of Meskhet - Javakheti Archaeological Expedition, Tbilisi, “Metsniereba” (In Georgian)
Javakhishvili A., (2017) Berikldeebi settlement, Tbilisi, Georgian National Museum (in Georgian)
Kakhiani K., Sagona A., Sagona C., Kvavadze E., Bedianashvili G., Massager E., Martin L, Herrscher E., Martkoplishvili I., Birket-Rees J., Longford C., (2013) Archaeological Investigations at Chobareti in southern Georgia, the Caucasus. Ancient Near Eastern Studies, Vol. 50, 1-138
Makharadze Z., Kalandadze N., Murvanidze B., (2016) Ananauri Big Kurgan N3, Tbilisi, Georgian National Museum
Orjonikidze A., (1983) Samtskhe-Javakheti during the Eearly Bronze Age, Tbilisi “Metsniereba” (in Georgian)
Sagona A., (2018) The Archaeology of the Caucasus from earlier settlements to the iron age, Cambridge University Press
